Airborne Museum Hartenstein Menu

Evacuatieverhalen

Ik kom terug

Met het project ‘Ik kom terug’ zijn de herinneringen verzameld van burgers die na de Slag om Arnhem in september 1944 huis het haard moesten verlaten.

Beluister Podcast

Bekijk expo locatie

Henk Teunissen

Gedurende de laatste oorlogsmaanden werden in het Arnhemse Huis Zypendaal evacués ondergebracht. Dat was ingericht als ‘Krankenlazaret’ van de Duitse Wehrmacht. Hier werd het boerengezin Teunissen ingekwartierd.

Jan Sukkel

Tot het evacuatiebevel komt, zit de zesjarige Jan Sukkel (1938) uit Oosterbeek in schuilkelders. Dan vertrekt het gezin richting Apeldoorn, naar familie. Ze worden beschoten en Jan’s vader en broertje raken gewond.

Maria de Roder

Maria de Roder (1934) was twaalf jaar toen de Slag om Arnhem plaatsvond. Ze bofte met waar ze via andere plaatsen terechtkwam: het schilderachtige Makkum in Friesland.

Adri Over

Adri Over (1938) was een leergierig, zesjarig meisje tijdens de evacuatie. “De oorlog heeft behoorlijk huisgehouden in onze familie”, vertelt ze.

Fred Mouw

Angst, verraad, mishandeling, honger en verveling tekenen het evacuatieverhaal van Fred Mouw (1938). Na twee weken van zorgen om het lot van vader Mouw zien Freddie en zijn moeder hem met kerst weer terug in...

Geeske Minderhout

Geeske Minderhout (1921) geniet van haar baan als directiesecretaresse bij de AKU. Stoppen met werken als ze gaat trouwen? Voorlopig moest ze er niet aan denken, vertelt kleindochter Sietske.

Truus Savenije

Na het Duitse bombardement op Rotterdam van 14 mei 1940 vluchtten Gerard Lokin (1893) en Truus Savenije (1897) met hun vijf kinderen naar familie aan de Arnhemse Bronbeeklaan. Na enkele maanden inwonen kregen ze een...

Louise Helmich

Het moet een bijzonder gezicht geweest zijn, half december 1944. Het gezin Bremer – vader, moeder en zes kinderen – trok met een stoet koeien vanuit de Sint Janskerkstraat in Klarendal naar de Geitenkamp.

Hendrik van der Gronden

Pas op latere leeftijd, vlak voor hij stierf, vertelde Hendrik van der Gronden (1936) over zijn oorlogsherinneringen. “De kwajongensverhalen, terugkomen in een verwoest Oosterbeek. Niet zijn gevoelens, nee.

evacuatie

 

Hoe verliep de evacuatie in 1944?

In de nacht van 25 op 26 september 1944 trokken Britse en Poolse troepen zich terug over de Rijn. De Slag om Arnhem kwam hiermee ten einde.

Operatie Market Garden was mislukt. Voor de burgers in regio was de onzekerheid echter nog niet afgelopen. Ongeveer 150.000 inwoners uit Arnhem en omstreken moesten tijdens of na de strijd evacueren en huis en haard achterlaten.

Voor inwoners van Arnhem die in de buurt van de Rijnbrug woonden was het al vroeg raak. Zij moesten 18 of 19 september hun huizen verlaten omdat het te gevaarlijk werd. Voor veel anderen in de stad volgde er later in de week een officieel evacuatiebevel. Daarna werd ook de evacuatie van onder andere Oosterbeek, Wageningen en Heelsum aangekondigd.

lees meer

Herdenkingsplekken

Op verschillende plekken in de Airborne Region zijn er monumenten om de evacuatie te herdenken. Een overzicht van deze plekken is op deze pagina te vinden. 

Een tijd met angstige momenten, maar ook met – in haar ogen – een avontuur. Herinneringen aan de loods waar ze maanden verbleef, laten haar niet los.

Natuurlijk zijn er nog veel meer plekken om stil te staan bij de Slag om Arnhem. Een overzicht hiervan is hier te vinden.

lees meer