Artikel
‘Het verhaal van verraad, liefde en hoop’
Door Jet Kooderings
De laatste bijeenkomst van dit seizoen van Nieuwe Zondagen in het Airborne Museum was in alle opzichten een succes. In zijn lezing over de Matthäus Passion van Johan Sebastiaan Bach nam Joop Schets, dirigent van Toonkunst Arnhem, de bezoekers van deze middag mee in de geschiedenis van dit meesterwerk, de tekst en de architectuur van de compositie.
Daarbij werd hij bijgestaan door een koor van zestien leden, dat in een aantal fragmenten liet horen hoe bijzonder de composities zijn. Het werd een prachtig optreden, een verhaal met klanken waarvan iedereen erg genoot. ,,Wat een uitgebalanceerd stuk werk is die Matthäus Passion! Ik heb ook waanzinnig respect voor Joop Schets, hij is een enorme vakman. Het koor hing aan zijn vingers, ik heb zelden zo’n vertolking gehoord”, aldus Gerard uit Oosterbeek na afloop. Joop Schets begint met de uitleg dat de Matthäus Passion in Arnhem wordt uitgevoerd zonder klavecimbel, maar met twee blokfluiten. En ieder jaar is de Matthäus anders, over de interpuncties wordt gewikt en gewogen. Ook de accenten in de tekst en de rustpunten zijn steeds anders. ,,Ik ben een herschepper. Ik bedenk wat Bach heeft gezegd en lees er veel over”, aldus Joop Schets. De tekst van de Matthäus Passion bestaat uit evangelie-, vrije-, en koraalteksten. Deze zijn niet door Bach geschreven, hij maakte de muziek. Daardoor werd spanning en ontspanning aangebracht in het verhaal van evangelist Matteüs, die de laatste dagen van Jezus beschrijft. Regelmatig geeft Bach daar lesjes Bijbelse geschiedenis in. ,,De Matthäus Passion is het verhaal van verraad, liefde en hoop”, houdt Joop Schets de aanwezigen voor. Het kleinkoor zingt onder andere de koraal ’Ich will hier bei dir stehen’ op twee heel verschillende manieren, waardoor de kleur van de gezongen tekst totaal anders wordt. Een kippenvelmoment is er ook wanneer het koor ‘Herr, bin ich ’s’ zingt, met drie sopranen, drie alten, drie tenoren en twee bassen. De uitleg waarom er maar twee bassen zijn ligt voor de hand: Judas was een bas. Tot slot van deze bijeenkomst vertelt Joop Schets over de opbouw van de Matthäus Passion, over symmetrie, legger en staander, het moment van de binding, hoogste en laagste koraal. Met als uitsmijter een uitleg over getallen en hun betekenis. Trouwe bezoekster Riet, die zelf jarenlang in de Matthäus Passion viool heeft gespeeld, is razend enthousiast. ,,Wat een fijne middag en zo’n duidelijke uitleg. Ik heb dingen gehoord, die ik niet wist. Ik heb iets met Bach, hij moet een ongelooflijk ingenieuze man zijn geweest. Ik heb zijn partituur thuis open liggen in deze tijd van het jaar en elk jaar verbaast me dat”.
Het volgend seizoen van Nieuwe Zondagen start op de eerste zondag van oktober . Het programma, dat weer zeer de moeite waard is, wordt later bekend gemaakt.
Fotograaf: Rinus Wandel