Jan Kramer
Jan Kramer (1930) was veertien jaar toen op 17 september de eerste geallieerde vliegtuigen over Arnhem vlogen. Al de volgende dag moest hij met zijn ouders en vier broertjes en zusjes het huis aan de...
Evacuatieverhalen
Ik kom terug
Met het project ‘Ik kom terug’ zijn de herinneringen verzameld van burgers die na de Slag om Arnhem in september 1944 huis het haard moesten verlaten.
Hein Muller
Op 30 augustus 1942 dook het Joodse echtpaar Hein Muller (1908) en Bekkie Frank (1912) met hun dochter Anneke onder. Uiteindelijk komen ze, zonder Anne, terecht bij de familie van Albertus van Oene in Arnhem.
Gerda van Oosterwijk
Adri Over (1938) was een leergierig, zesjarig meisje tijdens de evacuatie. “De oorlog heeft behoorlijk huisgehouden in onze familie”, vertelt ze.
Els Muller
Het dagboek dat haar ouders Dolf en Maria tot haar zesde jaar bijhielden, heeft Els Muller (1941) altijd goed bewaard. Ze had er nooit meer in gekeken. Tot ze in 2015 in het Airborne Museum...
Anny Freriks
Het verblijf in Klarenbeek na de evacuatie was voor Anny Wijnhoud-Freriks niet prettig. Bij het laatste opvanggezin werden ze gedoogd. Anny (1937) voelde zich niet thuis. “De sfeer was niet gezellig: zij zaten in de...
Annie Lubbers-Kelderman
Het gezin Kelderman heeft de hele evacuatietijd in dezelfde boerderij in Wenum doorgebracht. “Misschien omdat mijn moeder zwanger was. Ze was wel het type ernaar om dat in te zetten,” vertelt Annie (1935). “Mijn zusje...
Margreet Lukassen-Verra
Margreet Verra (1940) zag de evacuatie door de ogen van een vierjarige. Het hoe en waarom speelde zich daardoor buiten haar gezichtsveld af, maar details van wat er gebeurde staan haar nog helder bij. “Ik...
Peter Maassen
Na een week schuilen in de kelder voor het oorlogsgeweld van Operatie Market Garden kwam het gezin Maassen weer naar buiten. Voor de zekerheid waren ze nog een nacht extra in de kelder gebleven. “Het...
Wim van Zanten
Voor Etha van Dijk (1931) was het laatste oorlogsjaar bepalend voor de rest van haar leven. “Ik heb toen geleerd hoe het leven in elkaar steekt.” Ze ervaart nog altijd een soort angst: “Die raak...
Podcast
evacuatie
Hoe verliep de evacuatie in 1944?
In de nacht van 25 op 26 september 1944 trokken Britse en Poolse troepen zich terug over de Rijn. De Slag om Arnhem kwam hiermee ten einde.
Operatie Market Garden was mislukt. Voor de burgers in regio was de onzekerheid echter nog niet afgelopen. Ongeveer 150.000 inwoners uit Arnhem en omstreken moesten tijdens of na de strijd evacueren en huis en haard achterlaten.
Voor inwoners van Arnhem die in de buurt van de Rijnbrug woonden was het al vroeg raak. Zij moesten 18 of 19 september hun huizen verlaten omdat het te gevaarlijk werd. Voor veel anderen in de stad volgde er later in de week een officieel evacuatiebevel. Daarna werd ook de evacuatie van onder andere Oosterbeek, Wageningen en Heelsum aangekondigd.
Herdenkingsplekken
Op verschillende plekken in de Airborne Region zijn er monumenten om de evacuatie te herdenken. Een overzicht van deze plekken is op deze pagina te vinden.
Een tijd met angstige momenten, maar ook met – in haar ogen – een avontuur. Herinneringen aan de loods waar ze maanden verbleef, laten haar niet los.
Natuurlijk zijn er nog veel meer plekken om stil te staan bij de Slag om Arnhem. Een overzicht hiervan is hier te vinden.