Met het project ‘Ik kom terug’ zijn de herinneringen verzameld van burgers die na de Slag om Arnhem in september 1944 huis het haard moesten verlaten.
Het gezin Cornelissen kwam na de evacuatie uit de Arnhemse Rijnwijk in het Friese Dantumawoude terecht. Hier werden ze bij verschillende gezinnen ondergebracht. Detje had heimwee. “Om de tijd te doden, leerde ik schapenwol spinnen...
Alles wat hij bezat is hij tijdens de evacuatie verloren. Wel heeft Wim Leenders dierbare herinneringen aan zijn verblijf bij boer Johannes Kok in Soest. Het was een veilige plek, totdat een ontploffing van Duitse...
In februari 1945 weigerde de vader van Rein van den Berg een loyaliteitsverklaring te ondertekenen. Het gezin moest onderduiken en kwam terecht bij een boerenfamilie in Borculo. Voor Rein was die periode een avontuur, maar...
Leo Derks kwam met zijn moeder, zusje Loes en broertje Ed na de evacuatie uit Arnhem in het Friese Hallum terecht. Ze werden ondergebracht bij drie families. Het was er veilig. “Als ik uit school...
Met z’n zevenen evacueerden ze uit Arnhem naar Velp en Nunspeet, vertelt Cees Walda (1954). Zijn ouders Jelle Walda (1916) en Anneke Mulder (1920), hun twee jonge kinderen, oma Anna van Melle en twee Joodse...
Henny Groeneweg (1927) zwierf na de Slag om Arnhem met haar ouders en oudere zus Ria langs meerdere opvangadressen. Ze zag vreselijke dingen en overleefde ternauwernood een bombardement. Haar ervaringen schreef ze op in een...
“Mijn grootvader Jan Kipp was, lees ik in zijn brieven, een bescheiden man met groot verantwoordelijkheidsgevoel”, beschrijft Anne Sypkens Smit. “Een harde werker. Hij wist dondersgoed wat de Duitsers wilden. Hij wilde redden wat er...
“Op SS-opleidingscentrum Avegoor waren aardappelen gestolen. Ze hengstten ’s ochtends bij ons op de staldeur. We werden eruit getrokken, moesten met de handen in de nek voor een SS-peloton staan. Ze dreigden ons te fusilleren.”...
“De oorlog en de evacuatie, de honger vooral, hebben mijn moeder gevormd”, vertelt Gerry Koolhof-Muskens. Leida Muskens-Mientjes (1928) vertelde nooit over de oorlog en de evacuatie. Wel had ze het geregeld over angst. Bij uitzondering...
In de nacht van 25 op 26 september 1944 trokken Britse en Poolse troepen zich terug over de Rijn. De Slag om Arnhem kwam hiermee ten einde.
Operatie Market Garden was mislukt. Voor de burgers in regio was de onzekerheid echter nog niet afgelopen. Ongeveer 150.000 inwoners uit Arnhem en omstreken moesten tijdens of na de strijd evacueren en huis en haard achterlaten.
Voor inwoners van Arnhem die in de buurt van de Rijnbrug woonden was het al vroeg raak. Zij moesten 18 of 19 september hun huizen verlaten omdat het te gevaarlijk werd. Voor veel anderen in de stad volgde er later in de week een officieel evacuatiebevel. Daarna werd ook de evacuatie van onder andere Oosterbeek, Wageningen en Heelsum aangekondigd.
Op verschillende plekken in de Airborne Region zijn er monumenten om de evacuatie te herdenken. Een overzicht van deze plekken is op deze pagina te vinden.
Een tijd met angstige momenten, maar ook met – in haar ogen – een avontuur. Herinneringen aan de loods waar ze maanden verbleef, laten haar niet los.
Natuurlijk zijn er nog veel meer plekken om stil te staan bij de Slag om Arnhem. Een overzicht hiervan is hier te vinden.
