Adri Over
Adri Over (1938) was een leergierig, zesjarig meisje tijdens de evacuatie. “De oorlog heeft behoorlijk huisgehouden in onze familie”, vertelt ze.
Video afspelen
Herinneringen
Ik kom terug
Met het project 'Ik kom terug' zijn de herinneringen verzameld van burgers die na de Slag om Arnhem(1944) huis en haard moesten verlaten.
Fred Mouw
Angst, verraad, mishandeling, honger en verveling tekenen het evacuatieverhaal van Fred Mouw (1938). Na twee weken van zorgen om het lot van vader Mouw zien Freddie en zijn moeder hem met kerst weer terug in...
Geeske Minderhout
Geeske Minderhout (1921) geniet van haar baan als directiesecretaresse bij de AKU. Stoppen met werken als ze gaat trouwen? Voorlopig moest ze er niet aan denken, vertelt kleindochter Sietske.
Truus Savenije
Na het Duitse bombardement op Rotterdam van 14 mei 1940 vluchtten Gerard Lokin (1893) en Truus Savenije (1897) met hun vijf kinderen naar familie aan de Arnhemse Bronbeeklaan. Na enkele maanden inwonen kregen ze een...
Louise Helmich
Het moet een bijzonder gezicht geweest zijn, half december 1944. Het gezin Bremer – vader, moeder en zes kinderen – trok met een stoet koeien vanuit de Sint Janskerkstraat in Klarendal naar de Geitenkamp.
Hendrik van der Gronden
Pas op latere leeftijd, vlak voor hij stierf, vertelde Hendrik van der Gronden (1936) over zijn oorlogsherinneringen. “De kwajongensverhalen, terugkomen in een verwoest Oosterbeek. Niet zijn gevoelens, nee.
Sjef Gorter
Sjef Gorter (1931) is in september 1944 het vierde kind in een groot katholiek gezin van elf kinderen. Moeder is zwanger. Het gezin verblijft na de evacuatie op achtereenvolgens meerdere adressen.
Kiek van der Does
Toen de bevrijding kwam en er overal vreugde was, begon voor Kiek van der Does (1940) de ellende. “Nederland was verdeeld in goed en fout, wij waren fout. ‘Vuile NSB-kinderen, wij mogen lekker niet met...
Willy van der Haak-Buurman
Het moet een bijzonder gezicht geweest zijn, half december 1944. Het gezin Bremer – vader, moeder en zes kinderen – trok met een stoet koeien vanuit de Sint Janskerkstraat in Klarendal naar de Geitenkamp.
Luister en kijk
Podcast
Hoe is het om te vluchten in oorlogstijd? Dat hoor je in de podcastserie waarin jongeren de evacuatieherinneringen van evacués van de Slag om Arnhem (1944) doorgeven.
Twintig van deze persoonlijke herinneringen vormen samen de podcastserie van Linda Geerdink. De evacuatieherinneringen van de evacués van toen worden doorgegeven aan de tieners van nu. Samen met dichter Jesse Laport en illustratoren van Funny Farm vertaalden de tieners de verhalen van de evacués naar het heden. Beleef hun ontmoeting en voel wat oorlog met je doet.
>> Vanaf 12 april 2023 zijn wekelijks vier afleveringen te beluisteren via je favoriet podcast app zie
Buitenexpositie – Ik kom terug
Twintig impactvolle herinneringen aan de Slag om Arnhem en de evacuatie kom je tegen in het groen. Panelen met verhalen zijn als bladzijdes van boeken geplaatst in de openbare ruimte van Arnhem, Ede, Elst, Oosterbeek en in het Nederlands Openluchtmuseum. Tot en oktober 2023 is de expositie te bewonderen.
> Bekijk de locaties van de buitenexpositie
evacuatie
Hoe verliep de evacuatie in 1944?
In de nacht van 25 op 26 september 1944 trokken Britse en Poolse troepen zich terug over de Rijn. De Slag om Arnhem kwam hiermee ten einde.
Operatie Market Garden was mislukt. Voor de burgers in regio was de onzekerheid echter nog niet afgelopen. Ongeveer 150.000 inwoners uit Arnhem en omstreken moesten tijdens of na de strijd evacueren en huis en haard achterlaten.
Voor inwoners van Arnhem die in de buurt van de Rijnbrug woonden was het al vroeg raak. Zij moesten 18 of 19 september hun huizen verlaten omdat het te gevaarlijk werd. Voor veel anderen in de stad volgde er later in de week een officieel evacuatiebevel. Daarna werd ook de evacuatie van onder andere Oosterbeek, Wageningen en Heelsum aangekondigd.
Herdenkingsplekken
Op verschillende plekken in de Airborne Region zijn er monumenten om de evacuatie te herdenken. Een overzicht van deze plekken is op deze pagina te vinden.
Een tijd met angstige momenten, maar ook met – in haar ogen – een avontuur. Herinneringen aan de loods waar ze maanden verbleef, laten haar niet los.
Natuurlijk zijn er nog veel meer plekken om stil te staan bij de Slag om Arnhem. Een overzicht hiervan is hier te vinden.