Etha van Dijk
Voor Etha van Dijk (1931) was het laatste oorlogsjaar bepalend voor de rest van haar leven. “Ik heb toen geleerd hoe het leven in elkaar steekt.” Ze ervaart nog altijd een soort angst: “Die raak...
Evacuatieverhalen
Ik kom terug
Met het project ‘Ik kom terug’ zijn de herinneringen verzameld van burgers die na de Slag om Arnhem in september 1944 huis het haard moesten verlaten.
Gerard Gal
“Voor mijn ouders moeten de oorlog en de evacuatie verschrikkelijk geweest zijn,” zegt Gerard Gal (1938). “Eerst lagen ze in Heveadorp in de vuurlinie, later waren ze maanden weg van hun eigen huis.”
Emmy Drop-Menko
Voor de Joodse Emmy Drop-Menko (1938) is het ergste van de evacuatie dat ze weer bij een moederfiguur weg moest. “Met mijn eigen moeder had ik dat in 1942 al meegemaakt. Ik had een nieuwe...
Marijke Brunt
Gezondheid speelde tijdens de evacuatie een belangrijke rol in het gezin van Marijke Brunt (1940). Marijke en haar moeder hadden beiden in 1943 kinderverlamming gehad –gelukkig zonder gevolgen. Haar jongere broertje Ewout was veel te...
Ruud Jansen
Ruud Jansen (1934) maakte tijdens de evacuatie kennis met het fenomeen piano en was verloren. Hij was onderwijzer, maar koos later voor een conservatoriumopleiding in de richting schoolmuziek en koordirectie. “Zo is de evacuatie toch...
Henny Welling-Elbers
Henny Welling-Elbers (1934) maakte tijdens de evacuatie de razzia van Putten mee. Ruim 650 mannen werden opgepakt en afgevoerd. Dat is haar naarste herinnering uit die periode.
Joke Kartman-Teunissen
Dat de vader van Joke Kartman-Teunissen (1932) militair was, bepaalde zijn handelen in 1944-1945. Hij was onderofficier bij de Gele Rijders, officieel de 11de Afdeling Rijdende Artillerie.
Wil Groesz-Held
Wil Groesz-Held (1935) heeft tijdens de oorlog en evacuatie veel meegemaakt, maar heeft er geen trauma aan overgehouden. “Ik heb een zonnig karakter. Het rare is: voor mijn kleinkinderen zijn de oorlog en de evacuatie...
Jan Heezen
Van de oorlog heeft Jan Heezen (1936) tijdens de evacuatie weinig meegekregen. “Eén keer zag ik in de verte stofwolken door bommen op de textielfabriek in Eibergen.
Podcast
evacuatie
Hoe verliep de evacuatie in 1944?
In de nacht van 25 op 26 september 1944 trokken Britse en Poolse troepen zich terug over de Rijn. De Slag om Arnhem kwam hiermee ten einde.
Operatie Market Garden was mislukt. Voor de burgers in regio was de onzekerheid echter nog niet afgelopen. Ongeveer 150.000 inwoners uit Arnhem en omstreken moesten tijdens of na de strijd evacueren en huis en haard achterlaten.
Voor inwoners van Arnhem die in de buurt van de Rijnbrug woonden was het al vroeg raak. Zij moesten 18 of 19 september hun huizen verlaten omdat het te gevaarlijk werd. Voor veel anderen in de stad volgde er later in de week een officieel evacuatiebevel. Daarna werd ook de evacuatie van onder andere Oosterbeek, Wageningen en Heelsum aangekondigd.
Herdenkingsplekken
Op verschillende plekken in de Airborne Region zijn er monumenten om de evacuatie te herdenken. Een overzicht van deze plekken is op deze pagina te vinden.
Een tijd met angstige momenten, maar ook met – in haar ogen – een avontuur. Herinneringen aan de loods waar ze maanden verbleef, laten haar niet los.
Natuurlijk zijn er nog veel meer plekken om stil te staan bij de Slag om Arnhem. Een overzicht hiervan is hier te vinden.